18 februari 2014
De meeste mensen maken een bewuste keuze wanneer zij hun kind een achternaam geven. Maar wat als je de achternaam van je kind(eren) toch wilt veranderen? Er is een wettelijke mogelijkheid om de geslachtsnaam te wijzigen.
Het wijzigen van een voornaam is ook mogelijk maar hiervoor gelden heel andere regels. Voor meer informatie hierover verwijs ik naar mijn blog over voornaamswijziging.
Het recht op naam is bij wet gewaarborgd. Voor wat betreft de achternaam van een kind is de hoofdregel dat de ouders voor of ter gelegenheid van de aangifte van de geboorte, gezamenlijk verklaren welke achternaam hun kind zal hebben.
Als je zelf een andere achternaam hebt dan je kind(eren), bijvoorbeeld in geval van een scheiding of (nog niet afgeronde) adoptie, kan dat lastig zijn. Tijdens vakanties kan bij de douane verwarring ontstaan, omdat de ouder niet dezelfde achternaam heeft als de kinderen waarmee hij of zij reist. Het wijzigen van de achternamen van die kinderen kan dan een oplossing zijn.
Gronden en voorwaarden voor de wijziging van de geslachtsnaam van een minderjarige
De wet geeft een opsomming van gronden en voorwaarden voor het wijzigen van de achternaam van een minderjarige in die van de verzorgende ouder. In grote lijnen komt het op het volgende neer:
- in beginsel moet een aanvraag ingediend worden door de wettelijke vertegenwoordiger(s) (beide gezaghebbende ouders).
- In geval van een kind van 12 jaar en ouder is daarnaast vereist dat de minderjarige zelf instemt.
- er moet voldaan zijn aan de verplichte verzorgingstermijn.
- bij een kind van twaalf jaar of ouder ten minste drie jaar en bij minderjarigen jonger dan twaalf ten minste vijf jaar.
De naam van een kind kan onder deze voorwaarden worden gewijzigd in de naam van een andere ouder die het kind verzorgt en opvoedt na een scheiding of verbreking samenleving, de naam van de partner van de ouder, als die samen met de aanvrager het kind verzorgt en opvoedt of de naam van een pleegouder die het kind verzorgt en opvoedt.
De geslachtsnaam van een kind kan bijvoorbeeld ook gewijzigd worden in de achternaam van andere kinderen in het gezin. Hiervoor gelden ook weer andere regels.
Procedure
Voor het indienen van een verzoek tot wijzigen van de achternaam is geen advocaat nodig. U kunt een naamswijziging bewerkstelligen door een aanvraagformulier naar Justis te sturen (onderdeel van het Ministerie van Veiligheid en Justitie). Maar de procedure is niet gratis. De kosten belopen minimaal €835,-. Daarenboven wordt een dergelijk verzoek slechts in een beperkt aantal gevallen toegewezen en als het verzoek wordt afgewezen krijgt men het betaalde bedrag niet terug.
Juridische tip
Wilt u de achternaam van een minderjarige wijzigen maar werkt de andere ouder niet mee, dan moet u eerst een procedure voeren bij de rechtbank. Hiervoor heeft u wel een advocaat nodig. Als de rechter de vervangende toestemming verleend, kan alsnog (zonder instemming van de andere gezaghebbende ouder een aanvraag tot geslachtsnaamswijziging worden ingediend.
Omdat een achternaamswijziging slechts in een beperkt aantal gevallen mogelijk is, kunt u zich van te voren natuurlijk ook over de haalbaarheid van zo’n verzoek laten adviseren.
Mocht u vragen hebben over het wijzigen van een achternaam of over de procedure, strekkende tot verkrijging van vervangende toestemming, neem dan gerust eens contact op.
Anneloes van Tuijn
